25 sierpnia 1914

KIELCE

(25.8.1) Otwarcie siedziby Ligi przy ulicy Kolejowej (obecnie Sienkiewicza, róg z Hipoteczną) w budynku internatu gimnazjum męskiego. Działalność organizacji była ściśle powiązana z pracami intendentury i koncentrowała się głównie na zapewnieniu strzelcom zaopatrzenia w żywność i odzież. żołnierzami, pracowały w kuchniach, organizowały akcje propagandowe na rzecz Legionów, a nawet prowadziły bibliotekę. Panie zajmowały się także chorymi żołnierzami, pracowały w kuchniach, organizowały akcje propagandowe na rzecz Legionów, a nawet prowadziły bibliotekę.

Sienkiewicza róg Hipoteczna
1947
(ze zbiorów: fotopolska.eu)

(25.8.2) Na murach Kielc pojawiła się odezwa Michała Sokolnickiego do mieszkańców:


Z ramienia Komendy Wojsk Polskich z dniem dzisiejszym objąłem kierownictwo polityczne miasta Kielc. Wzywam ogół patriotycznej ludności do czynnego uczestnictwa w narodowej sprawie. Od nas, Polaków, zależy, na ostrzu naszego oręża, na sile naszej polityki zawisła przyszłość narodu. Tworzymy fakty dokonane, które na wojnie są jedynym prawem. Każda dzielnica dawnej Rzeczypospolitej winna pokazać, że jeszcze gra w naszych żyłach krew rycerzy, że nie wymarła w sercach chęć swobody, a myślą jedyną w czasie wojny jest ocalenie wspólnej wszystkim sprawy.
Wzywam całą miejską ludność do zapisywania się w szeregi polskich żołnierzy!
Wzywam wszystkich ludzi dobrej woli do uczestnictwa w narodowych rządach!
Wzywam całą ludność do pomocy ojczystemu wojsku!

Postanowienia obowiązujące
1. Nakazuje się niniejszym znieść wszystkie pozostałe szyldy i napisy w języku rosyjskim w ciągu 24 godzin. Właściciele domów i zakładów przemysłowych niestosujący się do niniejszego zarządzenia zostaną pociągnięci do surowej odpowiedzialności.
2. Na wszystkich gmachach i urzędach publicznych oraz na domach mieszczących oddziały lub urzędy wojskowe, mają być zawieszone chorągwie o polskich barwach narodowych.
3. Władzą wykonawczą względem przestępców politycznych w mieście i wojsku jest żandarmeria polowa wojsk polskich. Jej należy oddawać zdrajców i szpiegów.
4. Osobom prywatnym nie wolno niczego drukować bez upoważnienia Komisarza Wojskowego.
5. Wzywa się ludność do spełnienia wszelkich zarządzeń wojskowych władz austriackich.

Michał Sokolnicki
Komisarz Wojsk Polskich
W Kielcach

Odezwa do mieszkańców Kielc, 25 sierpnia 1914

(25.8.3) Z połączenia oddziału Prażmowskiego z Sokołami Marcelego Śniadowskiego utworzono Pierwszy Szwadron Kawalerii Wojska Polskiego, składający się z czterech plutonów. Stan oddziału – 105 ułanów. Plutonami dowodzili:
1 – Janusz Głuchowski
2 – Tadeusz Rylski
3 – Jerzy Sosnowski
4 – Gustaw Dreszer

(25.8.4) Do zgrupowania Piłsudskiego zaciągnęła się in corpore orkiestra Kieleckiej Ochotniczej Straży Ogniowej kierowana przez  Andrzeja Brzuchala ps. „Sikorski”. Nie wiemy ile osób liczyła, ale ostatecznie orkiestra opuściła Kielce razem z oddziałami Piłsudskiego. Są jednak dwie wersje tego wyjścia. Według pierwszej, 10 września orkiestra wyszła z Kielc wraz z 1. pułkiem. Druga wersja mówi, że w związku z obowiązkiem przeszkolenia rekruckiego orkiestra opuściła Kielce wcześniej, wraz z batalionem rekruckim i została skierowana do Choczni koło Wadowic. Druga wersja wydaje się bardziej prawdopodobna bowiem cała orkiestra była już w Choczni 15 września.

Z orkiestrą związana jest także historia Marszu Pierwszej Brygady.  Przyjęto, że jest utworem wspólnym literata płk. Andrzeja Hałacińskiego i oficera legionów Tadeusza Biernackiego. Melodia to „Marsz kielecki nr 10”, czyli utwór zapisany w śpiewniku kieleckiej orkiestry strażackiej pod numerem 10.

Melodia “Marsza Kieleckiego” numer 10 szybko stała się bliska żołnierzom. Zygmunt Pomarański napisał o niej we wspomnieniach: “Przed bitwą pod Łowczówkiem na parę dni przed świętami Bożego Narodzenia 1914 roku, orkiestra nasza z ochotników, kieleckich strażaków sformowana, zagrała nam marsza, który wówczas nie był jeszcze znany.

Marszałek Józef Piłsudski nazwał pieśń “najdumniejszą polską pieśnią”.

MIEJSCE UMIESZCZONE NA MAPIE NIEPODLEGŁOŚCI

W sierpniu 2001 r, na budynku przy ul. Św. Leonarda, w którym niegdyś mieściła się straż ogniowa, odsłonięta ponownie tablicę pamiątkową:

„Andrzejowi Brzuchalowi, który 10.IX.1914 roku wstąpił z orkiestrą do oddziałów strzeleckich J. Piłsudskiego przynosząc ze sobą melodię Marsza kieleckiego, później pieśni My, Pierwsza Brygada – Kielczanie – Związek Piłsudczyków Oddz. Świętokrzyski – Woj. Konserwator Zabytków – Pracownia Plastyczna A. i K. Moderau – Kielce 2001”.

Pierwsza tablica, wmurowana w 1939 r. nie przetrwała wojny.

Łatwo w tekście można się zorientować, że istnieje różnica co do daty wstąpienia orkiestry do Legionów.

Budynek Straży Ogniowej
(ze zbiorów: fotopolska.eu)
(autor: Dionizy Krawczyński)